Informatyka jest jednym z kluczowych elementów badań kognitywistycznych. Przedstawię bliżej dwie idee informatyczne, które odgrywają kluczową metodologiczną rolę w badaniach nad poznaniem: (1) ideę, że pełny opis procesu obliczeniowego obejmuje zarówno algorytmy, jak i struktury danych; (2) ideę badania przede wszystkim kompletnych architektur poznawczych. Idea (1) zawiera się już w tytule kluczowej dla rozwoju idei programowania książki Niklausa Wirtha; zaś (2) wywodzi się przynajmniej z rozważań Johna von Neumanna. Obie te idee traktowano jako źródło inspiracji metodologicznych, chociaż nie zawsze – jak w przypadku architektur poznawczych – pozytywnych.
Jednak w ostatnich latach, mimo coraz szybszego rozwoju informatycznych metod uczenia głębokiego, inspirowanych przez neuronaukę obliczeniową, wpływ informatyki, a w szczególności sztucznej inteligencji na kognitywistykę zauważalnie słabnie: coraz mniej artykułów z AI ukazuje się w czołowych czasopismach kognitywistycznych. Zdarzają się sporadyczne wyjątki – badania dotyczące przetwarzania predykcyjnego i złożoności obliczeniowej – ale złote lata współpracy, przypadające na lata 70. XX, ewidentnie mamy za sobą. Warto zastanowić się dlaczego.