Marcin Rządeczka (UMCS)
Znaczenie bioinformatyki dla filozoficznych badań nad pojęciem informacji i kategorią kontekstowości przetwarzania informacji

Pojęcia informacji i przetwarzania informacji należą prawdopodobnie do grona najczęściej nadużywanych filozoficznie pojęć. Jednym z możliwych skutków takich nadużyć jest nierzadko spłycenie lub nawet upseudonaukowienie szeregu dyskusji nad doniosłymi filozoficznie informatycznymi aspektami wielu subdyscyplin biologii molekularnej, biologii systemowej i bioinformatyki.

Nie sposób co prawda zaprzeczyć, że narodziny bioinformatyki, w połowie lat 80-tych XX wieku, wiązały się głównie z badaniami nad dopasowywaniem i porównywaniem sekwencji nukleotydów w kwasach nukleinowych, lecz dodać należy, że kolejne 30 lat przyniosło ze sobą zmiany szaty pojęciowej i korpusu metodologicznego, które można by metaforycznie określić mianem „zwrotu kontekstowego”. Uświadomiono sobie bowiem, że rozważania nad informacją biologiczną nie mogą kończyć się na sekwencjach nukleotydów czy aminokwasów, lecz powinny rozciągać się znacznie dalej, w stronę szczegółowych aspektów procesów transkrypcji i translacji oraz roli kontekstu biochemicznego współtworzącego nie tylko nośniki, lecz również treść informacji biologicznej. Rozwój biologii systemowej wzbogacił ten krąg rozważań jeszcze bardziej, uświadamiając badaczom istnienie inteligencji rozproszonej na poziomie interakcji międzykomórkowych. Na zwrot ten w istotny sposób wpłynął zarówno na informatykę teoretyczną jak i na bioinformatykę, lecz jego echa w niewielkim tylko stopniu zainspirowały filozoficzne dyskusje nad pojęciem informacji i pojęciami pokrewnymi.

Głównym celem wystąpienia będzie, inspirowana rozwojem bioinformatyki i biologii systemowej, próba wzbogacenia uwikłanej filozoficznie problematyki przetwarzania informacji o kategorie kontekstowości, przetwarzania rozproszonego i polimorficzności informacji. Zastosowania wyżej wymienionych kategorii nie kończą się tylko na informatyce teoretycznej, gdzie toczy się szereg dyskusji nad wynikającymi z zastosowania paradygmatu substancjalistycznego ograniczeniami technik programowania obiektowego, lecz wiążą się również integralnie z dyskusją nad ontologicznym zaangażowaniem bioinformatyki i sporem pomiędzy substancjalistycznym i procesualnym paradygmatem opisu systemów przetwarzania informacji biologicznej. Inspirowana filozoficznymi propozycjami A. N. Whiteheada i J. Dupré wersja stanowiska procesualistycznego może być bowiem pomocna przy próbie opisu wieloaspektowej złożoności biologicznych zjawisk związanych z przetwarzaniem informacji.

Możliwość komentowania jest wyłączona.