P R O F I L Katedry Logiki, Informatyki i Filozofii Nauki Uniwersytetu w Białymstoku

Szkic ten ilustruje również tematykę Warsztatów LIiFN. Myśl o doniosłości zagadnień na przecięciu logiki, informatyki i filozofii nauki, która kierowała wyborem nazwy Katedry jak i tematu Warsztatów, pojawiła się też na niedawnej konferencji w Bremie (marzec 1999, coś w rodzaju europejskiego szczytu historyków logiki) w odczycie przedstawiciela Katedry "The Two Origins of Modern Logic: 1879, 1936". Jego teza: rok 1936 jest drugim początkiem logiki współczesnej, ponieważ przyniósł on podwaliny logiczne pod informatykę, a zarazem pod nową filozofię nauki (wyniki w sprawie Entscheidungsproblem). Dyskusja w Bremie nad tą tezą dostarczyła nowej zachęty do takiego sposobu myślenia o logice.

Projekty badawcze inicjowane i kierowane przez Katedrę.

--- 1986-1990: Systemy logiczne i algorytmy do testowania przez komputer poprawności dowodów, ogólnopolski program MEN. Wyniki: wdrożenia dydaktyczne komputerowej weryfikacji dowodów; bazy twierdzeń matematyki sprawdzanych komputerowo w systemie Mizar.
--- 1992-1994: System informacyjny w zakresie filozofii w Polsce, grant z Zespołu Humanistyki KBN. Wyniki: strony internetowe dla logiki i filozofii nauki, książka Tajniki Internetu.
--- 1997-1999: Badania nad naturalną i sztuczną inteligencją za pomocą automatyzacji rozumowań, grant Zespołu Automatyki, Elektroniki, Informatyki i Telekomunikacji KBN.

Publikacje książkowe 1994-1998

--- Logic from a Rhetorical Point of View, de Gruyter, Berlin 1994, ujmuje logikę jako narzędzie oddziaływania na stany umysłu; jest to podejście posługujące się klasami abstrakcji, które obejmują łącznie twory językowe i umysłowe, co pozwala stosować logikę do ,,języka myśli''
--- Mechanization of Reasoning in a Historical Perspective, Rodopi, Amsterdam 1995 (wspólnie z R. Murawskim, Inst. Matematyki UAM): dzieje logiki z pozycji współczesnych badań nad jej mechanizacją.
--- Tajniki Internetu, Philomath 1995: o tym, jak używać Internetu i o jego funkcji społecznej.
--- Sztuka dyskutowania, Aleph 1996: logika, etyka i psychologia dyskusji, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki negocjowania.
--- On Leibniz's Philosophical Legacy, UwB 1997, seria "Studies in Logic, Grammar and Rhetoric": Leibniza projekt mechanizacji myślenia i jego współczesne realizacje, w szczególności opracowany w Katedrze system automatycznego dowodzenia dla logiki algorytmicznej.
--- Emil L. Post and the Problem of Mechanical Provability (wkład autorski i redakcja tomu), UwB 1998: odczyty z Warsztatów LIiFN 1997.
--- Sztuczna inteligencja, Znak 1998: o logicznych, filozoficznych i społecznych aspektach SI.
--- Harmonia Linguarum: język i jego funkcje w filozofii Leibniza, UwB 1998.

Ponadto: (a) cztery podręczniki logiki autorstwa pracowników Katedry; (b) wydanie polskiego przekładu klasycznego dzieła Alfreda Tarskiego, z komentarzem adaptującym je do bieżących potrzeb dydaktycznych: Wprowadzenie do logiki, Filia UW w B-ku i Philomath, 1996; (c) wydawanie kwartalnika Formalized Mathematics: A Computer-Assisted Approach.

Strony internetowe we własnej domenie: www.calculemus.org

• Mathesis Universalis, kwartalnik po angielsku i niemiecku dot. logiki, w szczególności mechanizacji rozumowań i SI.
• Forum Logiki, Informatyki i Filozofii Nauki, rocznik sukcesywny, tzn. uzupełniany o teksty napływające w przedziale roku.
• LogBank, bank danych nt. logiki.
• Aera Informatica, strony wielojęzyczne dot. społeczeństwa informatycznego.
• Strony ,,domowe'' Katedry jako całości i poszczególnych pracowników.

---

Są więc w profilu Katedry poczynania informatyczno-techniczne, jak programy dowodzenia twierdzeń, czy systemy komunikacji w Internecie, a zarazem filozofia umysłu i nauki, logika i filozofia języka, historia logiki. Towarzyszy temu przekonanie, że najważniejsze wyniki naszego stulecia to maszyna Turinga i związana z nią idea Turinga (w sformułowaniu A. Hodgesa), że programy i liczby nie różnią się od siebie. Jakie liczby (czy tylko obliczalne)? Jakie programy (czy są też nimi prawa przyrody)? Oto pytania na Warsztaty 1999.