Przegląd Prasy i Forum Dyskusyjne
z pozycji liberalnych
|
|
Przegląd Prasy i Forum Dyskusyjne
|
ISSN 1427-6674
Spis treści
Bank IP
Linki do prasy
Aera Informatica
|
Unia Wolności
Kurier Polityczny
Elitę umysłową, od której istnienia zależy byt narodu i państwa, tworzy głębokie wykształcenie. O ludziach, co się oddają kształceniu innych mówi wybitny publicysta - słowami będącymi jak motto dla Kuriera:Generałami i żołnierzami, którzy zadecydują o tym, czy Polska wygra współzawodnictwo z innymi w XXI stuleciu będą przede wszystkim profesorowie i nauczyciele. Jan Nowak-Jeziorański, "Ocalić polski cud" (Gazeta Wyborcza 11-12 stycznia 1997, s.8).Kurier ma za patrona Mikołaja Kopernika - astronoma, ekonomistę, polityka - historyczny wzór odwagi i przenikliwości myślenia. Powstał on na płodnym pograniczu kultur polskiej i niemieckiej. Ta polsko niemiecka relacja i jej znaczenie dla polskiej racji stanu będzie tu traktowana ze szczególną uwagą. Ze względu na jej doniosłość samej w sobie jak i ze względu na jej związek z przyswajaniem przez nasz kraj osiągnięć nauki i wzorców prawa.
Co to jest periodyk przeglądowy i dynamiczny?
Z morza publikacji, zarówno w prasie tradycyjnej jak i w Internecie, krajowych i zagranicznych, wyławiamy dla skomentowania to, co uważamy za szczególnie przydatne dla kultury politycznej. Na tym polega funkcja przeglądowa.Teksty z periodyków tak nietrwałych jak dzienniki i tygodniki, dzięki wejściu w obieg internetowy zyskują długoterminową trwałość i dostępność oraz zasięg globalny. Jest to dobra przysługa dla myśli, które zasługują, by do nich wracać. Dzięki powiązaniu z aktualnością, abstrakcyjne ,,-izmy'' nabierają empirycznej treści, przekładają się na konkrety.
Dynamika Kuriera bierze się z właściwej Internetowi zdolności do nieustannej aktualizacji. Dzięki temu daje się każdy numer miesięcznika tworzyć w sposób sukcesywny, w miarę jak pojawiają się fakty i teksty godne odnotowania pod odpowiednią datą. W ten sposób można by nawet robić pismo rzekę, bez cezur chronologicznych. Każdy jednak zbiór wymaga jakiegoś podziału, by dało się go myślowo opanować. Podział sygnowany nazwami miesięcy okazał się praktyczny.
Co to jest orientacja liberalna?
Im jaśniejsza jest myśl, tym większe (caeteris paribus) ma szanse pozyskać zwolenników czy wyborców. Orientacja liberalna zyskała w naszych czasach na jasności dzięki nowym doświadczeniom historycznym.Obecność Nauki i Prawa w centrum politycznego pola widzenia wyraziście cechuje program liberalny. Wywodzi się on z Oświecenia. Prawu zasłużyły się koncepcje ustrojowe Oświecenia francuskiego, a potem praktyka prawodawcza Napoleona, która objęła i Polskę. Nowożytnej polityce naukowej torowało drogę Oświecenie niemieckie, z czołową dlań postacią Wilhelma von Humboldta, o formacie podobnym Goethemu. Z Berlina i Weimaru brali idee ministrowie Królestwa Kongresowego, jak i wileńscy Filomaci (,,trzeba nauki i praw'' - głosił ich program w poetyckim zapisie Mickiewicza).Jest wśród nich powstanie i upadek totalitaryzmów - jedna z najciekawszych lekcji historii. Jest także ten paradoksalny cykl, który przez dyktaturę prowadzi do gospodarki rynkowej, a przez nią do upadku dyktatury. Bierze się stąd pytanie o stosunek między wolnością polityczną i ekonomiczną. Jako ważki głos w tej dyskusji zamieściliśmy (1996, nr 3), uzyskawszy odpowiednie prawa, pewien odczyt Miltona Friedmana, noblisty ekonomii 1976.
W budowaniu demokracji i wolnego rynku kluczowa rola przypada systemom prawa. Któż prawa nie ceni, przynajmniej w teorii... Ale w liberalnym kanonie wartości zajmuje ono miejsce u samych szczytów. Toteż sygnalizujemy jego rolę już w pierwszym tegorocznym numerze, w eseju o historycznej - naszym zdaniem - ustawie, która weszła w życie 1go stycznia 1989.
Inny żywotny problem to rola państwa w wielkich projektach badawczych. Skoro nauka ma tak istotne znaczenie dla państwa, władza polityczna i środowisko uczonych muszą znaleźć model polityki naukowej, który by harmonizował strategiczne cele państwa z samorządnością nauki i wspieraniem indywidualnych inicjatyw badawczych. Kluczową w tym sprawą jest sposób finansowania badań (Kopernik finansował swoje z beneficium kościelnego, ale trudno go w tym dziś naśladować). Te postulaty rozwijamy w cyklu ceterum censeo.
Takie są europejskie i polskie korzenie liberalizmu.
